Türkiye'nin Kaçırılan İmparator Heykeli İçin ABD'de Şok Tutuklama!
Burdur'daki Boubon Antik Kenti'nden çalınan 2000 yıllık imparator heykelini satın alan ABD'li koleksiyoner Mendelsohn, eserin Türkiye'den yasa dışı yollarla temin edildiğini bilmesine rağmen alım yaptığı için New York Ceza Mahkemesi tarafından tutuklama emriyle karşı karşıya kaldı. Heykelin Türkiye'ye geri dönmesi bekleniyor.
New York Ceza Mahkemesi, Burdur'da bulunan Boubon Antik Kenti'nden yasa dışı yollarla elde edilen bir imparator heykelini satın alan 74 yaşındaki koleksiyoner Aaron Mendelsohn için tutuklama kararı çıkardı.
New York Times'da yer alan bilgilere göre, Mendelsohn'un 2007 yılında bir sanat galerisi aracılığıyla edinmiş olduğu 2000 yıl öncesine ait heykelin, Türkiye'den kaçırıldığını bildiği halde satın aldığı öne sürülüyor. Manhattan Bölge Savcılığı tarafından yürütülen soruşturmalarda, Mendelsohn'un bu durumun farkında olduğu halde heykeli sergilemeye devam ettiği belirlenmiş.
ÖNCE İNGİLTERE, SONRA ABD’YE GİTTİ
Heykel, 1960'lı yıllarda Boubon Antik Kenti’nde gerçekleştirilen yasadışı kazılarda ortaya çıkarılan yaklaşık on heykelden birisi olarak kayıtlara geçmiştir. Kaçırıldıktan sonra önce İngiltere’ye, oradan da Amerika Birleşik Devletleri’ne gönderilen heykel, 2007 yılında Mendelsohn tarafından edinilmiştir.
ELEKTRONİK İLETİŞİM DELİL OLARAK KULLANILDI
2017 yılında ABD'de savcılığa bağlı olarak kurulan Çalıntı Eserler Birimi tarafından başlatılan soruşturma çerçevesinde, Mendelsohn’un satın alma sürecine dair dijital yazışmalar incelendi. Elde edilen belgeler, koleksiyonerin heykelin Türkiye'den kaçırıldığını bildiğini ve bunu gizlemek adına çeşitli önlemler aldığını ortaya koydu. Yazışmalardan birinde, Mendelsohn'un bir uzmandan eseri hukuki sorumluluktan koruma konusunda tavsiyeler istediği, uzman kişininse heykelin sadece özel ziyaretçilere sergilenmesi halinde fark edilmeyeceğini belirttiği ifade ediliyor.
Soruşturmanın sonucunda, Manhattan Bölge Savcılığı ve Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı işbirliğiyle elde edilen deliller mahkemeye sunuldu. Mahkeme, Mendelsohn'un eserin kökeni hakkındaki bilgisine rağmen heykeli satın aldığını değerlendirerek tutuklanmasına hükmetti.
Yargı sürecinin ardından heykelin Türkiye’ye geri dönmesi bekleniyor. Bu dava, Türkiye ile ABD arasında kültürel mirasların korunmasına dair artan işbirliklerinin bir örneği olarak öne çıkıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı aracılığıyla yürütülen çalışmalar kapsamında sadece ABD ile değil, birçok ülkeyle birlikte iade süreçleri gerçekleştirilmektedir.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, daha önce yaptığı bir açıklamada, kültürel varlıkların yasadışı ticaretiyle mücadelenin en önemli hedefinin alıcıları caydırmak olduğunu belirtmiştir. Ersoy, “Kaçakçılıkla mücadelenin temel yolu, alıcıyı yıldırmaktır. Eğer kaçakçıyı korkutmak istiyorsanız, öncelikle alıcıyı yıldırmalısınız. Tüm çabalarımız alıcıyı yıldırma üzerine.” ifadelerini kullanmıştı.
26 BİN'DEN FAZLA ESER TÜRKİYE'YE GERİ DÖNDÜ
Uluslararası kurumlarla gerçekleştirilen işbirlikleri sayesinde bugüne kadar toplamda 26 bin 684 eser Türkiye’ye iade edilmiştir. Bu eserlerin yaklaşık 9 bini, 2018 yılından itibaren ülkeye döndürülmüştür. Boubon Antik Kenti’nden çalındığı belirlenen ve Marcus Aurelius’a ait olduğu bilinen imparator heykeli de iade edilen en son eserlerden birisidir. Heykel, Türkiye’ye getirildikten sonra Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde sergilenmeye başlanmıştır.
Aaron Mendelsohn aleyhine açılan dava ve iade süreci, kültürel varlıkların korunmasına yönelik uluslararası mücadelede gelinen aşamayı açıkça göstermektedir.
Türkiye ve Manhattan Bölge Savcılığı arasında devam eden işbirliği doğrultusunda, her iki ülkede yapılan soruşturmalar ve toplanan deliller neticesinde bugüne kadar 5 adet imparator heykelinin Türkiye’ye dönüşü sağlanmıştır.
