EUROSTAT Raporu Şok Etti! Türkiye, Üniversite Mezunlarında Avrupa'nın En Düşük Gelirine Sahip
Eurostat 2024 verilerine göre, Türkiye'deki üniversite mezunları yıllık net gelirleri 7.542 avro ile Avrupa'nın en düşük seviyesinde yer alıyor. AB ortalaması ise 29.490 avro. Ülkemizde mezunların aylık geliri yaklaşık 628 avro düzeyinde. Kur dalgalanmaları, yüksek enflasyon, düşük verimlilik ve yetenek uyumsuzluğu, bu gelir farkının başlıca sebepleridir. Bu durum, genç ve yetenekli işgücünün yurt dışına açılma riskini artırmaktadır.
FEYZA NUR ÇALIKOĞLU
Eurostat'ın 2024 yılı için yayımladığı rapora göre, Türkiye'deki üniversite mezunlarının yıllık net geliri 7.542 avro ile Avrupa genelinde en düşük seviyede bulunuyor. Bu rakam, Avrupa Birliği (AB) ortalaması olan 29.490 avronun dörtte birinden dahi az. Bu dikkate değer fark, Türkiye'deki üniversite mezunlarının ortalama aylık gelirinin 628 avro, AB'deki akranlarının ise 2.458 avro seviyesinde olduğunu ortaya koyuyor.
Finans analisti İnan Mutlu, Eurostat verilerinden yola çıkarak hazırladığı grafikte, Türkiye'deki üniversite mezunlarının yıllık eşdeğerleştirilmiş medyan net gelirinin 2024'te 7.542 avro olduğunu belirtti. Söz konusu rakam, AB'nin ortalama geliri (29.490 avro) ile kıyaslandığında yaklaşık dörtte biri seviyesinde. Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, Türkiye'deki bir üniversite mezununun aylık medyan geliri yaklaşık 628 avro iken, AB'de bu rakam 2.458 avro seviyesinde yer alıyor.
AVRUPA İÇİNDE TÜRKİYE'İN YERİ
Raporda Lüksemburg (63.726 avro) ve İsviçre (63.193 avro) en üst sırada yer alırken; Norveç, Danimarka, İrlanda, Avusturya ve Hollanda 39.000 ile 45.000 avroluk gelir düzeyleriyle dikkat çekiyor. Almanya, 37.497 avro, Fransa ise 33.065 avro gelire sahip. AB ortalamasının altında kalan ülkeler arasında İtalya (28.007 avro), İspanya (25.212 avro) ve Portekiz (18.046 avro) sıralanıyor.
Türkiye, Sırbistan'ın 8.598 avro, Macaristan'ın 11.580 avro, Romanya'nın 12.463 avro ve Bulgaristan'ın 12.569 avro seviyesinin hemen altında kalıyor. Grafikte Türkiye'den daha düşük gelire sahip bir ülkeye yer verilmemiş.
GÖSTERGELER NE ANLATIYOR?
Eurostat tarafından kullanılan "eşdeğerleştirilmiş medyan net gelir", hanehalkı gelirinin vergiler sonrası kişi başına düşen ortanca değerini yansıtır. Bu hesaplama, satın alma gücü paritesinden (SGP) ziyade nominal avro üzerinden yapıldığı için ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklarını tam olarak göstermez; ancak gelirlerin avro cinsinden düzeyi ile mezunların Avrupa'daki konumunu net bir biçimde ortaya koyar.
GERİDE KALMA NEDENLERİ NELERDİR?
Uzmanların görüşlerine göre, Türkiye'nin bu duruma düşmesinin başlıca sebepleri şöyle özetleniyor:
Kur dalgalanmaları ve yüksek enflasyon sebebiyle avro cinsinden ücretlerin değer kaybetmesi,
Ücret yapısındaki daralma: asgari ücret ile nitelikli iş gücü arasındaki farkın kapanması,
Sektör kompozisyonu ve verimlilik: yüksek katma değere sahip sektörlerdeki istihdam oranının sınırlı olması,
Kayıt dışı çalışma ile sendikalaşmanın düşüklüğü,
Beceri uyumsuzluğu: diploma sayısı artsa dahi işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu nitelikler ile eğitim sonuçları arasındaki fark.
SONUÇ: BEYİN GÖÇÜ RİSKİ ARTIYOR
Gelir farkının bu düzeyde devam etmesi, genç ve yetenekli işgücünün yurtdışına yönelme isteğini artırıyor. Politika çalışmaları, ücretlerin verimlilikle birlikte artacağı bir sanayi ve teknoloji yolu, mesleki eğitimle beceri uyumunun güçlendirilmesi ve yüksek katma değerli alanlarda istihdamı artırmayı hedefleyen teşviklerin önemini vurguluyor.
